Czy obecność stanowiska archeologicznego przekreśla realizacje planowanej inwestycji?
Nie. Należy tylko wypełnić wymogi formalne – uzyskać pozwolenie na badania archeologiczne zgodnie z wytycznymi konserwatorskimi. Już na tym etapie potrzebna jest współpraca z archeologiem. Następnie należy wykonać badania zgodnie z wymogami konserwatorskimi (zapis w planie zagospodarowania przestrzennego). Chcąc uniknąć problemów z odbiorem badań przez Urząd Konserwatorski prace te należy wykonać z zachowaniem najwyższych standardów badań archeologicznych – co nasza firma gwarantuje.
Planuję inwestycję i na planowym obszarze prac mam stanowisko archeologiczne – co teraz?
Po pierwsze zalecamy spokój, nie jest to nadzwyczajna sytuacja. Rocznie zapewne kilka tysięcy inwestorów w Polsce zmierza się z tym wyzwaniem. W kolejnym kroku proponujemy zapoznać się z Miejscowym Planem Zagospodarowania Przestrzennego (MPZP) – tam często są wytyczne dotyczące dalszego postępowania. Jeśli nie ma MPZP należy się zwrócić do Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków o wydanie opinii archeologicznej (stosowne druki na stronach właściwych Urzędów Konserwatorskich). Na wydanie opinii Konserwator ma 30 dni. W opinii zawarte będą wytyczne konserwatorskie, najczęściej jest to wskazanie formy badań archeologicznych: nadzorów bądź badań wykopaliskowych. Jeśli potrzebujesz pomocy na każdym z etapów warto się z nami skontaktować – zobacz jak działamy.
Dlaczego wykopaliska tyle kosztują?
Badania archeologiczne najczęściej wymagają znacznej organizacji logistycznej. W kosztach uwzględniamy pracę sprzętu mechanicznego, pracowników fizycznych, koszty dojazdu, zakwaterowania i diet. Często długoterminowe prace wymagają wynajęcia kontenerów oraz toalet mobilnych. W naszej pracy uwzględniamy także prace gabinetowe, trwające często dłużej niż prace terenowe. Obejmują one: konserwację i dokumentację zabytków, sporządzenie inwentarzy, wykonanie kart katalogowych oraz opracowanie naukowe dokonanych odkryć. Badania archeologiczne wykonywane są na zlecenie inwestora, ale odbiór tych prac leży po stronie Konserwatora i dlatego my w kalkulacjach to uwzględniamy.
Czy badaniami wykopaliskowymi objęty będzie cały teren?
To zależy. Generalnie badany jest tylko ten obszar, w którym następuje kolizja stanowiska z planowaną inwestycją. Może być tak, że teren planowanej budowy to centrum stanowiska. Dodatkowo może być ona szeroko powierzchniowa i wiązana ze znaczną ingerencją w grunt (np. niwelacja terenu pod budowę hali wraz z parkingiem i niezbędną infrastrukturą) – może się wtedy okazać, że cały teren planowanej inwestycji musi zostać przebadany.
Jak wyceniamy koszty badań?
Badania archeologiczne kalkulujemy uwzględniając proponowaną cenę za ar razy liczba arów objętych badaniami. W kosztorysie uwzględniamy różne zmienne. Do najważniejszych należy informacja o charakterze stanowiska archeologicznego. Jeśli wiemy, na podstawie dokumentacji archeologicznej, że będziemy badać cmentarzysko (szkieletowe bądź ciałopalne) lub stanowisko, na którym spodziewamy się wielu odkryć (osada wielokulturowa) cena będzie wyższa. Cena wzrasta także jeśli inwestorowi bardzo zależy na szybszym terminie zakończenia badań – musimy uwzględnić większą liczbę osób i sprzętu mechanicznego. Jeśli wiemy, że prace mają być prowadzone w lesie lub na karczunku cena także będzie wyższa. Dodatkowo koszty badań podwyższa termin realizacji badań między listopadem a marcem.
Czy można negocjować cenę?
Oczywiście. Zależy nam, aby obie strony były w równym stopniu zadowolone ze współpracy. Dobrym argumentem negocjacji jest kwestia zapewnienia po stronie inwestora sprzętu mechanicznego. Dodatkowo jesteśmy skłonni obniżyć cenę jeśli współpraca będzie miała charakter długofalowy.
Dlaczego tak długo czekam na pismo od Konserwatora Zabytków?
Urząd ma ustawowo 30 dni kalendarzowych na rozpatrzenie wniosku. Inspektorzy ds. archeologii w Wojewódzkich Urzędach Konserwatorskich są bardzo zapracowani. Wiemy, że dokonują jak największych starań, by rozpatrywać sprawnie większość wniosków, ale należy zrozumieć, że momentami mają ich kilkaset. Dodatkowo każdy z wniosków zawiera kilka załączników, które także należy zweryfikować.
Czy mogę wybrać rodzaj badań archeologicznych?
Nie. Taką decyzje podejmuje Wojewódzki Konserwator Zabytków na podstawie dokumentacji archeologicznej znajdującej się w jego zasobach.
Ile czasu będą trwały badania archeologiczne?
Przeważanie badania jednego ara (średni obrys domu jednorodzinnego) zajmuje cały dzień. W przypadku badań na większych powierzchniach szybkość realizacji badań jest uzależniona od charakteru stanowiska archeologicznego, warunków terenowych i pogodowych. Należy jednak przyjąć, że jeden zespół (dwóch archeologów plus 6 pracowników fizycznych) na przeciętnym stanowisku archeologicznym, w optymalnych warunkach, może przebadać około 70 -100 arów miesięcznie.
Co się dzieje z zabytkami po skończonych badaniach archeologicznych?
Zabytki po pracach terenowych są czyszczone (ceramika) i konserwowane (zabytki metalowe, drewniane, skórzane) oraz liczone – sporządzane są stosowne inwentarze zabytków wydzielonych i masowych. Po tym procesie następuje ich opracowanie, które jest formą pracy naukowej. Na tym etapie sporządza się ich dokumentacje fotograficzną bądź rysunkową. Często opracowanie jest podstawą publikacji naukowych. W kolejnym etapie zabytki wraz z kartami katalogowymi są przekazywane są do instytucji kultury wskazanej w decyzji konserwatorskiej, gdzie są przechowywane dla przyszłych pokoleń.
Jak wygląda proces odbioru prac archeologicznych przez Konserwatora?
Przedstawiciel Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków – inspektor ds. archeologii, przyjeżdża na stanowisko i kontroluje wykonanie badań archeologicznych. Sprawdza czy rzeczywiście teren wskazany w decyzji w całości został objęty badaniami, czy na stanowisku nie pominięto nieruchomych zabytków archeologicznych (np. jamy, paleniska, groby, obiekty mieszkalne) i czy zabezpieczono wszelkie źródła ruchome, głównie ceramikę. Może także zażądać do weryfikacji dokumentację archeologiczną z przeprowadzonych badań. W przypadku zastrzeżeń nie odbiera prac terenowych i nakazuje dokończenie badań archeologicznych, co często jest bardzo kłopotliwą sytuacją dla inwestora. Jeśli chcesz uniknąć takich problemów warto skontaktować się z nami – kontakt.
Jaka jest różnica między nadzorami archeologicznymi a badaniami wykopaliskowymi?
Szczegółowe informacje w zakładce – usługi. W uproszczeniu nadzory realizowane są trakcie prac budowlanych, badania wykopaliskowe – przed realizacją inwestycji. Uwzględniając czynnik finansowy – nadzory archeologiczne są tańsze.
Jak przygotować się do współpracy?
Należy przygotować dokumentacje projektową, uwzględniającą wszystkie prace związane z ingerencją w grunt oraz wszelki opinie i wytyczne konserwatorskie. Po etapie akceptacji umowy, potrzebować będziemy Państwa dokument potwierdzający prawo do dysponowania gruntem (na potrzeby złożenia wniosku na badania ) oraz podpisany oryginał pełnomocnictwa: jednoosobowe lub wieloosobowe.
Warto zapoznać się także z naszym procesem – jak działamy.